Organische stof - pH

De afbraaksnelheid van organische stof in de bodem hangt af van diverse factoren. Enkele van deze factoren zijn:

de grondsoort,
de hoogte van het organische-stofgehalte,
de C/N-verhouding,
de ouderdom van de organische stof,
de pH van de grond.

De pH van de grond is een belangrijke factor bij de afbraak van organische stof. De pH is een maat voor de zuurgraad. De zuurgraad is een maat voor de concentratie aan vrije waterstofionen (H⁺). Deze maat loopt van 0 tot 14, waarbij alles lager dan 7 als zuur wordt gezien. Een pH hoger dan 7 wordt basisch genoemd. De pH-waarde van de in Nederland voorkomende bodems ligt tussen 3 en 8. Een te lage pH van de bodem veroorzaakt verdichting van de grond, beperkt de activiteit van het bodemleven en verstoort de levering van nutriënten.

De opname van voedingstoffen is dus afhankelijk van de pH-waarde. De meeste planten groeien het beste bij een pH-waarde tussen 5 en 6,5. De juiste zuurgraad is voor iedere grond echter verschillend. Als voorbeeld: de gewenste pH van gras ligt tussen 5 en 6. Voor veengrond is dit rond de 5, voor (zware) kleigrond rond de 6 en zandgrond zit daar tussenin met 5,5.

De bodem verzuurt altijd van zichzelf. Dit komt onder andere door het gebruik van organische mest, minerale meststoffen, uitspoeling, humuszuren uit plantenresten en gewasopname van basische stoffen. De mate van verzuring is afhankelijk van de grondsoort. Mest is één van de factoren waardoor de bodem verzuurt. Dat komt onder andere door nitrificatie van stikstof uit mest.

De pH-waarde beïnvloedt het bodemleven en de huishouding van voedingstoffen in de grond. Bij extreme pH-waarden zijn de voedingsstoffen voor de planten niet (meer) opneembaar. De wortels van de plant worden aangetast. Bij extreme pH-waarden kan de plant zelfs vergiftigd raken.

Door te bekalken kan de pH op het gewenste niveau worden gebracht. Deze kalkmeststoffen hebben via calcium- of magnesiumverbindingen een basische werking op de bodem. Meer over de functie van calcium en magnesium volgt in het hoofdstuk ‘Hoofdelementen’.

Voortgang hoofdstuk organische stof 86%